Leve het Vlaamse volkslied in Frans-Vlaanderen

“Kermis in Belle” Door Hans Bolhttps://skd-online-collection.skd.museum/Details/Index/218439

De Coussemakerstraat – de kousenmakerstraat in de volksmond – vertrekt aan de Aldi op de Blancefloerlaan en komt via een grillig verloop uit in de nabijheid van het Galgenweel.

Charles Edmond De Coussemaker  (1805-1876) stamde uit een voorname Nederlandse familie, had de Franse nationaliteit maar noemde zichzelf een Vlaming. Hij werd geboren in Belle (Bailleul) in Noord-Frankrijk.

Frans-Vlaanderen, ook Zuid-Vlaanderen genoemd, is het gedeelte van het historische graafschap Vlaanderen dat in de periode 1659-1713 werd afgestaan aan Frankrijk ten gevolge van de oorlogen van Lodewijk XIV. De namen van  gemeenten en steden wijzen nog op hun Vlaamse oorsprong, sommigen herkenbaar zoals Dunkerque, Hazebrouck, Steenvoorde, anderen volledig verfranst: Lille (Rijsel), Bailleul (Belle), Bergues (Sint-Winoksbergen), Artois (Atrecht), Boulogne-sur-mer (Bonen), Merville (Meregem)…. Alleen de oudere generatie is daar nu nog in staat zich in het Vlaamse dialect uit te drukken.

Coussemaker kreeg een muzikale opleiding, studeerde rechten in Parijs en werd vrederechter in Winoksbergen en later rechter in Hazebroek, Duinkerke, Kamerijk en tenslotte in Rijsel.

Toen de overheid begon te morrelen aan het laatste beetje Nederlands dat in Zuid-Vlaanderen op de lagere scholen gegeven werd (nl. de catechismusles), kwam Edmond De Coussemaker daartegen in verzet en riep de vereniging Moedertaal en Vaderland in het leven. Als taalkundige had hij zich steeds ingezet voor het behoud van het Vlaams in zijn streek, onder meer in 1853 door de oprichting van het Comité Flamand de France waarvan hij tot zijn dood voorzitter zou zijn.

Dankzij het liederenboek ‘Chants populaires des Flamands de France’ geniet De Coussemaker vandaag de dag nog steeds bekendheid. Het boek bevat 150 liederen die hij had opgetekend in bejaardenhuizen, kantwerkplaatsen, herbergen enz. Het ging om kerstliedjes, stichtelijke liederen, drinkliederen, kluchtzangen,  dansliedjes, minnezangen en kinderliedjes.

Deze verzameling liedteksten, sindsdien gemeengoed geworden in het Nederlandse taalgebied, is in 1976 herdrukt en mag zich nog altijd, zeker bij de liefhebbers van volksmuziek, in een grote populariteit verheugen.

Leve het Vlaamse volkslied
in Frans-Vlaanderen

Geschreven door Hugo De Ridder

MATERIAAL
Arduin

LOCATIE
Edmond de Coussemakerstraat 22

ZONE
BLANCEFLOER

Dit citaat werd niet opgenomen in het boek