Ik ben U lieden spiegel, ik ben ulen spiegel

De Strangers – Foto: Jonathan Ramael

Het citaat

Het was aangewezen om in de buurt van de Charles De Costerlaan een straat te noemen naar het personage dat de schrijver beroemd maakte.

De Tijl Uilenspiegellaan roept een doortrapte, schalkse deugniet op die volgens de legende in 1350 in het Duitse Mölln begraven werd. De eerste verhalen in een oud volksboek verschillen veel van het personage dat in de 19de eeuw werd ten tonele gevoerd. De humor was in de middeleeuwen veel platvloerser, op het vulgaire af.

De Coster laat Tijl Uilenspiegel geboren worden  in 1527 in het Vlaamse Damme en maakt hem tot  de held van een waar epos. Hij situeert hem midden een van de meest tragische periodes van de Vlaamse geschiedenis: de wanhopige strijd tegen Spanje en de Inquisitie. Uilenspiegel wordt door De Coster opgevoerd als het symbool van de vrije, onbuigzame opstandeling tegen de onrechtvaardige tirannie.

De Coster heeft geprobeerd in zijn epos de essentie van de Vlaamse geest te vatten. Het is een mengeling van het zinnelijke en het mystieke, het fantastische en het realistische, de heldhaftige weerspannigheid versus de goedzakkigheid.

Het is onmogelijk dit verhaal te resumeren. Het beschrijft ondermeer hoe Tijl de ridders verslaat, de koning imiteert, de gierige pastoor en de adel bedriegt. Tijl werkt zowel bij een bakker, in een smidse, als glasblazer enz. Bekend zijn de anekdotes:


Waar rook is, is er vuur, zegt Tijl, en tracht zijn pijp aan te steken aan een  hoop walmende paardenpoep.


Hij lachte als het slecht weer was, want dan kon het alleen maar beter worden en bij mooi weer huilde hij omdat het dan alleen slechter kon worden.

De Tijl van De Coster zou men nu een Vlaamse vrijheidstrijder noemen die aan de zijde van de Geuzen tegen de Spaanse overheersing vecht. Daarbij wordt hij bijgestaan door zijn goedmoedige dikke vriend Lamme Goedzak en zijn vriendin en zoogzuster Nele. Eenzelfde setting vind je ook terug in Don Quichot van Cervantes met Sancho Panza en Dulcinea.

Velen associëren Uilenspiegel met de nachtvogel. De uil was vroeger een symbool van domheid dat bijv. nog doorleeft in het scheldwoord uilskuiken. Maar ‘uilen’ zou staan voor ulieden, jullie. De schalkse Tijl houdt de mensen een spiegel voor en laat hen zien hoe ze in werkelijkheid zijn.

Geschreven door Hugo De Ridder

Informatie

UIT
[popup_anything id=”2194″]

LOCATIE
Tijl Uilenspiegellaan 84

MATERIAAL
Arduin

GEPLAATST
2015

ZIE OOK
Het hart van Vlaanderen kan inslapen, maar sterven? Nooit!

Boek

BEKENDE ANTWERPENAAR
De Strangers
Antwerpse muziekgroep die bekend is om bekend om zijn humoristische teksten in Antwerps dialect op bekende hit melodieën

Benieuwd?
Lees de tekst van De Strangers
in het boek ‘Citaat op Straat’.

Het boek Citaat op Straat