De August Van Cauwelaertlaan is de laatste zijstraat aan de noordzijde van de Blancefloerlaan. De laan is maar aan één kant bebouwd en de bewoners kijken uit op het park dat aan de rand van de middenvijver ligt. Hierrond speelde zich in de naoorlogse jaren een typisch staaltje politiek getouwtrek af.
In 1949 had August Vermeylen, vader van de toenmalige minister Piet Vermeylen, een superbrede straat op Linkeroever toegewezen gekregen maar de broer van de Kamervoorzitter Frans van Cauwelaert slechts een smal straatje. Na protest werd in 1955 de straat bevorderd tot laan. Bij de aanleg van de premetro werd er bovendien een tramhalte naar Van Cauwelaert genoemd zodat zijn naam sedert 21 september 1990 honderden malen per dag door de luidsprekers galmt.
August van Cauwelaert (1885-1945) was dichter, essayist en romanschrijver. Hij werd geboren in een landbouwersgezin te Onze-Lieve-Vrouw-Lombeek in het Pajottenland. Zijn vijf jaar oudere broer Frans werd een vooraanstaand Vlaams katholiek politicus, bekend als burgemeester en havenschepen van Antwerpen en als Kamervoorzitter.
August van Cauwelaert vestigde zich als advocaat te Antwerpen werd later vrederechter te Kontich en politierechter te Antwerpen. Bij het uitbreken van Wereldoorlog I nam hij vrijwillig dienst in het Belgisch leger en werd zwaar gewond in de loopgraven van Passendale (1917).
Van 1932 tot aan zijn overlijden na Wereldoorlog II was hij hoofdredacteur van het tijdschrift Dietse Warande en Belfort. Aanvankelijk publiceerde hij overgevoelige gedichten maar de oorlogservaringen maakten hem rijper en evenwichtiger. Hij schreef ook twee psychologische romans waarvan de bekendste, Het licht achter den heuvel, een morele crisis beschrijft die door een inniger geloofsbelevenis overwonnen wordt, een veel voorkomend thema in die periode. Later zal hij vooral putten uit zijn ervaringen als rechter met twee boeken: Vertellen in toga.
Het citaat door de culturele commissie verkozen is kenschetsend voor de tijdsgeest tussen de twee wereldoorlogen: kritiek op eigen instellingen blijft best binnenkamers. Naar buiten uit moet vooral het zelfbewustzijn worden uitgedragen. Dit gold zowel de politieke, religieuze als Vlaamse overtuiging.
Geschreven door Hugo De Ridder
LOCATIE
August van Cauwelaertlaan 15
ZONE
HALEWIJN
MATERIAAL
Brons
BEKENDE ANTWERPENAAR
Tanguy Ottomer
Beroepsantwerpenaar en stadsgids
Benieuwd?
Lees de tekst van Tanguy Ottomer
in het boek ‘Citaat op Straat’.
